II. Astronomi
III. Astronominin Dalları
IV. Astronominin Araçları
V. Gök Cisimleri
VI. Feza Araştırmaları
VII. Kainat
VIII. Kozmoloji
IX. Astrobiyoloji
Sık Sorulan Sorular
| Antet | Hususiyet |
|---|---|
| Astronomi nelerdir? | |
| Astronomi | Astronomi süre içinde iyi mi gelişti? |
| Astronominin Dalları | Astronominin değişik dalları nedir? |
| Astronominin Araçları | Gökbilimciler hangi araçları kullanırlar? |
| Gök cisimleri | Gök cisimlerinin değişik türleri nedir? |
II. Astronomi
Astronomi zamanı, eski medeniyetlerin gece gökyüzünü gözlemlemelerinden günümüze kadar astronomik informasyon ve uygulamaların gelişiminin incelenmesidir.
Astronomi, Paleolitik döneme kadar uzanan astronomik deney kanıtlarıyla en eski bilimlerden biridir. Malum en eski astronomik yapılar, MÖ 9000 civarında inşa edilen Türkiye’deki Göbekli Tepe ve Sudan’daki Nabta Playa’daki Neolitik gözlemevleridir.
Antik Mezopotamya’da Babilliler, malum ilk star kataloglarını ve takımyıldız haritalarını içeren sofistike bir astronomi sistemi geliştirdiler. Babilliler ek olarak gnomon, armillary küre ve usturlap benzer biçimde bir takım astronomik alet de geliştirdiler.
Antik Mısır’da Mısırlılar, Güneş ve Ay döngülerine dayalı bir takvim geliştirdiler. Mısırlılar ek olarak Nil Nehri’nin taşmasını kestirmek için astronomiyi kullandılar.
Antik Yunan’da Yunanlılar, Samoslu Aristarchus’un güneş sisteminin güneş merkezli modeli ve Batlamyus’un güneş sisteminin jeosentrik modeli dahil olmak suretiyle astronomiye mühim katkılarda bulundular. Yunanlılar ek olarak usturlap ve armillary küre dahil olmak suretiyle bir takım astronomik alet geliştirdiler.
Orta Yüzyıl’da, İslam astronomları trigonometrik sinüs ve kosinüs fonksiyonlarının geliştirilmesi ve usturlabın icadı da dahil olmak suretiyle astronomiye bir takım mühim katkılarda bulundular. İslam astronomları ek olarak Batlamyus’un Almagest’i benzer biçimde Yunan astronomlarının eserlerini çeviri edip korudular.
Rönesans’ta Avrupalı gökbilimciler, Galileo Galilei’nin teleskopu geliştirmesi ve Nicolaus Copernicus’un güneş sisteminin güneş merkezli modeli de dahil olmak suretiyle astronomiye mühim katkılarda bulunmuş oldu. Rönesans ek olarak, İngiltere’nin Greenwich kentindeki Kraliyet Rasathane benzer biçimde gözlemevlerinin kurulmasıyla gözlemsel astronominin yükselişine şahit oldu.
17. yüzyılda Johannes Kepler, gezegenlerin Güneş etrafındaki hareketini tanımlayan üç gezegen hareketi yasasını geliştirdi. 18. yüzyılda Isaac Newton, Dünya’daki ve göklerdeki nesnelerin hareketi için birleşik bir izahat elde eden hareket ve evrensel çekim yasalarını geliştirdi.
19. yüzyılda gökbilimciler, güneş sistemimizde Neptün ve Uranüs benzer biçimde başka gezegenlerin varlığını keşfettiler. Ek olarak galaksimiz Samanyolu’nun evrendeki birçok galaksiden yalnız biri bulunduğunu keşfettiler.
20. yüzyılda gökbilimciler kuasarları, pulsarları ve kara delikleri keşfettiler. Ek olarak evrenin kökenini tanımlayan Büyük Patlama teorisini de geliştirdiler.
21. yüzyılda gökbilimciler, dış gezegenlerin varlığı, kütle çekim dalgalarının ilk kere direkt tespiti ve evrenin genişlemesi benzer biçimde kainat ile alakalı yeni keşifler meydana getirmeye devam ediyorlar.
III. Astronominin Dalları
Astronomi geniş bir emek harcama alanıdır ve astronominin birçok değişik dalı vardır. Astronominin en yaygın dallarından bazıları şunlardır:
- Gözlemsel astronomi
- Kuramsal astronomi
- Gezegensel astronomi
- Star astronomisi
- Galaktik astronomi
- Kozmoloji
Astronominin her dalı evrenin değişik bir yönüne odaklanır. Gözlemsel astronomi gök cisimlerini gözlemlemek ve ölçmekle ilgilenirken, kuramsal astronomi gözlemleri açıklamak için modeller ve teoriler geliştirmekle ilgilenir. Gezegensel astronomi güneş sistemimizdeki gezegenleri incelerken, yıldızsal astronomi yıldızları ve öteki yıldızları inceler. Galaktik astronomi galaksileri inceler ve kozmoloji evreni bir tüm olarak inceler.
Astronomi büyüleyici bir emek harcama alanıdır ve evrendeki yerimiz ile alakalı bizlere oldukça şey öğretme potansiyeline haizdir. Astronomiyi inceleyerek evrenin zamanı, yıldızların ve galaksilerin evrimi ve öteki gezegenlerde hayat olasılığı ile alakalı informasyon edinebiliriz.
IV. Astronominin Araçları
Gökbilimciler evreni incelemek için teleskoplar, uydular ve sondalar benzer biçimde muhtelif araçlar kullanırlar.
Teleskoplar uzaydaki nesneleri büyütmek ve onlardan fer toplamak için kullanılır. Her biri kendine has tasavvur ve amaca haiz birçok değişik teleskop türü vardır. Birtakım teleskoplar güneş sistemimizdeki nesneleri gözlemlemek için kullanılırken ötekiler derin uzaydaki nesneleri gözlemlemek için kullanılır.
Uydular, uzaydan kainat ile alakalı veri toplamak için kullanılır. Uzaydaki nesneleri gözlemlemek, evrenin özelliklerini ölçmek ve verileri Dünya’ya geri iletmek için kullanılabilirler.
Sondalar uzaydaki nesneleri keşfetmek için kullanılır. Veri ve imaj toplamak için gezegenlere, uydulara, asteroitlere ve kuyrukluyıldızlara gönderilebilirler.
Gökbilimciler evreni incelemek için bilgisayarlar, kameralar ve spektrometreler de dahil olmak suretiyle muhtelif başka araçlar da kullanırlar.
Bu araçlar gökbilimcilerin kainat ile alakalı daha çok informasyon edinmelerine ve evrendeki yerimiz hakkında en mühim sorulardan kimilerini yanıtlamalarına imkan tanıyor.
V. Gök Cisimleri
Gök cisimleri, Dünya’dan görülebilen uzaydaki cisimlerdir. Bunlara yıldızlar, gezegenler, aylar, kuyruklu yıldızlar ve asteroitler dahildir.
Yıldızlar uzaydaki en büyük nesnelerdir. Gaz ve plazmadan oluşurlar ve fer yayarlar. Güneş bir yıldızdır.
Gezegenler yıldızlardan daha küçüktür ve yıldızların yörüngesinde dönerler. Kaya ve gazdan oluşurlar. Güneş sistemimizdeki gezegenler Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’dür.
Aylar gezegenlerin yörüngesinde dönen nesnelerdir. Ay, Dünya’nın bir uydusudur.
Kuyrukluyıldızlar, Güneş’in çevresinde dönen buz ve tozdan oluşan nesnelerdir. Gaz ve tozdan oluşan uzun kuyrukları vardır.
Asteroitler, Güneş’in yörüngesinde dönen minik, kayalık nesnelerdir. Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında bulunurlar.
Gök cisimleri büyüleyici ve güzeldir. Evrenin enginliğini ve güzelliğini hatırlatır.
Astronomi, evrenin ve içerisindeki her şeyin incelenmesidir. Astronominin tarihinden feza araştırmalarındaki son keşiflere kadar oldukça muhtelif mevzuları kapsayan geniş ve kompleks bir alandır.
Bu yazı, astronominin tarihini, dallarını, araçlarını ve gök cisimlerini kapsayan kısa bir genel bakış sunar. Ek olarak feza keşfini ve evreni bir tüm olarak ele alır. En son, astronomiyle alakalı birtakım yaygın sorulara yanıtlar sağlar.
VII. Kainat
Kainat, bütün feza ve süre dahil olmak suretiyle mevcud her şeydir. Ortalama 13,8 milyar yaşlarında olduğu ve minimum bir milyar galaksi ihtiva ettiği düşünülmektedir. Her galaksi milyarlarca star ihtiva eder ve birtakım galaksiler gezegenler de ihtiva eder. Kainat devamlı olarak genişlemektedir ve kenarının ötesinde ne olduğu bilinmemektedir.
Evrenin incelenmesine kozmoloji denir. Kozmologlar, teleskoplar, uydular ve bilgisayar simülasyonları dahil olmak suretiyle Evreni incelemek için muhtelif araçlar kullanırlar. Kainat ile alakalı oldukça şey öğrendiler, sadece hala çözülmesi ihtiyaç duyulan birçok gizem var.
Kainat hakkında en büyük gizemlerden biri, evrenin genişlemesine neyin sebep olduğudur. Bilim adamları, evrenin Büyük Patlama adında olan oldukça sıcak ve yoğun bir durumla başladığına inanıyor. Büyük Patlama’yı süratli bir genişleme periyodu izledi ve kainat o zamandan beri genişliyor. Sadece bilim adamları, Büyük Patlama’ya neyin sebep bulunduğunu bilmiyorlar.
Kainat hakkında bir öteki gizem ise, onun kenarının ötesinde ne olduğudur. Birtakım bilim adamları Evrenin ebedi olduğuna inanırken, ötekiler sonlu olduğuna inanır. Şayet Kainat sonluysa, öyleyse bir kenarı olmalı. Sadece, Evrenin kenarının ötesinde ne işe yaradığını kimse bilmiyor.
Kainat geniş ve esrarengiz bir yerdir ve onun ile alakalı bilmediğimiz oldukça şey vardır. Sadece bilim adamları Kainat ile alakalı devamlı yeni şeyler öğreniyor ve ikimiz de onun gizemlerini azar azar çözüyoruz.
Kozmoloji
Kozmoloji, evrenin bir tüm olarak incelenmesidir. Evrenin kökeni, evrimi ve yapısının yanı sıra onu yöneten yasaların incelenmesini de kapsar. Kozmologlar, teleskoplar, uydular ve bilgisayar simülasyonları dahil olmak suretiyle evreni incelemek için muhtelif araçlar ve teknikler kullanırlar.
Kozmolojideki en mühim sorulardan biri evrenin iyi mi başladığıdır. Yaygın kuram, evrenin Büyük Patlama adında olan sıcak ve yoğun bir durumla başladığıdır. Ortalama 13,8 milyar sene ilkin kainat genişlemeye ve soğumaya başladı. Genişledikçe kainat daha azca yoğun hale geldi ve galaksiler oluşmaya başladı.
Kozmologlar evrenin geleceğiyle de ilgilenirler. En ihtimaller içinde senaryo evrenin genişlemeye ve soğumaya devam etmesidir. Sonucunda yıldızlar sönecek ve kainat karanlık ve soğuk hale gelecektir. Sadece evrenin kendi içerisine çökmesi ve bunun nihayetinde Büyük Bozgun yaşanması olasılığı da vardır.
Kozmoloji, devamlı gelişen büyüleyici bir emek harcama alanıdır. Yeni veriler toplandıkça, evrene dair anlayışımız devamlı olarak rafine edilmektedir.
IX. Astrobiyoloji
Astrobiyoloji, evrendeki hayatın incelenmesidir. Hayatın kökenleri, evrimi, dağılımı ve geleceğinin incelenmesini kapsar. Astrobiyoloji ek olarak öteki gezegenlerde ve uydularda hayatın var olma potansiyelinin incelenmesini de ihtiva eder.
Astrobiyoloji nispeten yeni bir emek harcama alanıdır, sadece halihazırda mühim ilerlemeler kaydetmiştir. Bilim adamları, derin deniz ve sıcak su kaynakları benzer biçimde Dünya’daki aşırı ortamlarda hayatın var olabileceğini keşfetmişlerdir. Ek olarak, milyarlarca sene ilkin Mars’ta hayatın var olabileceğine dair kanıtlar bulmuşlardır.
Astrobiyoloji, hayat anlayışımızı kökten değişiklik yapma potansiyeline haiz büyüleyici bir emek harcama alanıdır. Ek olarak, insanlık tarihinin en mühim keşiflerinden biri olacak olan öteki gezegenlerde hayatın keşfine yol açma potansiyeline haiz bir alandır.
S: Astronomi nelerdir?
A: Astronomi, yıldızlar, gezegenler, uydular, kuyruklu yıldızlar ve galaksiler de dahil olmak suretiyle evreni ve içerisindeki her şeyi inceleyen bilim dalıdır.
S: Astronominin değişik dalları nedir?
A: Astronomi biliminin değişik dalları şunlardır:
- Gözlemsel astronomi
- Kuramsal astronomi
- Gezegensel astronomi
- Star astronomisi
- Galaksi dışı astronomi
S: Astronominin araçları nedir?
A: Astronominin araçları şunlardır:
- Teleskoplar
- Radyo teleskopları
- Spektrometreler
- Feza sondaları
- Uydular
0 Yorum