Besin Spektrumu: Besin Değerinin Derinliklerini Keşfetmek beslenmeyle alakalı bir kitaptır. Bundan dolayı Google’da bu anahtar kelimeyi arayan kişiler muhtemelen beslenme hakkındaki daha çok informasyon edinmeye çalışıyordur. Sıhhatli beslenme, rejimlerini iyileştirme ya da muayyen rahatsızlıkları önleme hakkındaki informasyon arıyor olabilirler.
İşte bu soruya etken bir yanıt yazmak için birtakım ipuçları:
- Evvela “gıda spektrumu” kavramını tanımlayalım.
- Besin spektrumunu anlamanın niçin mühim bulunduğunu söyleyin.
- Besin spektrumunun, besin seçimleri hakkındaki bilgili kararlar almada iyi mi kullanılabileceğine dair örnekler verin.
- İddialarınızı desteklemek için emin kaynaklara atıfta bulunun.
Bu soruya yazılabilecek bir yanıt örneği şöyledir:
Besin spektrumu, insan sağlığı için lüzumlu olan değişik gıda türlerini yayınlayan bir modeldir. Spektrum iki ana kategoriye ayrılır: makro besinler ve mikro besinler. Makro besinler, vücudun karbonhidratlar, proteinler ve yağlar benzer biçimde büyük miktarlarda gerekseme duyduğu besinlerdir. Mikro besinler, vücudun vitaminler ve mineraller benzer biçimde daha minik miktarlarda gerekseme duyduğu besinlerdir.
Besin spektrumu önemlidir şundan dolayı değişik besinlerin sağlığımızı desteklemek için iyi mi beraber çalıştığını anlamamıza destek sağlar. Sözgelişi, karbonhidratlar enerji sağlar, proteinler dokuları oluşturur ve onarır ve yağlar vitamin ve mineralleri emmeye destek sağlar. Mikro besinler ek olarak bağışıklık fonksiyonu, kemik sağlığı ve kan pıhtılaşması benzer biçimde muhtelif vücut işlevleri için de gereklidir.
Besin spektrumunu anlayarak, yemek seçimlerimiz hakkındaki bilgili kararlar alabilir ve sıhhatli kalmak için gerekseme duyduğumuz gıdaları aldığımızdan güvenilir olabiliriz.
| Hususiyet | Yanıt |
|---|---|
| Besin Spektrumu | Besin spektrumu, insan sağlığı için lüzumlu olan gıda öğelerinin aralığını tanımlayan bir modeldir. |
| Besin Kıymeti | Besin kıymeti, bir gıdanın sağlamış olduğu gıda öğelerinin miktarıdır. |
| Beslenme Araştırması | Beslenme araştırması, besinlerin insan sağlığı üstündeki etkilerinin incelenmesidir. |
| Besin Bilimi | Besin bilimi, gıdanın özelliklerini ve iyi mi işlenebileceğini, korunabileceğini ve depolanabileceğini inceleyen bilim dalıdır. |
| Sıhhatli Beslenme | Sıhhatli beslenme, vücudun muntazam emek harcaması için gerekseme duyduğu gıdaları elde eden bir rejimdir. |
II. Besinler
Besinler, vücudun muntazam emek harcaması için gerekseme duyduğu maddelerdir. İki ana gruba ayrılırlar: makro besinler ve mikro besinler. Makro besinlere büyük miktarlarda gereksinim duyulur ve karbonhidratlar, proteinler ve yağlar ihtiva eder. Mikro besinlere daha minik miktarlarda gereksinim duyulur ve vitaminler, mineraller ve su ihtiva eder.
Karbonhidratlar vücudun ana enerji deposudur. Ekmek, makarna, pirinç ve sebzeler benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar. Proteinler dokuların inşası ve onarımı için gereklidir. Et, balık, kümes hayvanları, fasulye ve kuruyemiş benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar. Yağlar enerji depolamak, vücudu izole etmek ve organları korumak için gereklidir. Tereyağı, yağlar ve yağlı etler benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar.
Vitaminler muhtelif vücut fonksiyonları için gereklidir. İki gruba ayrılırlar: yağda çözünen vitaminler ve suda çözünen vitaminler. Yağda çözünen vitaminler içinde A, D, E ve K vitaminleri bulunur. Vücudun yağ dokusunda depolanırlar ve uzun süreler süresince depolanabilirler. Suda çözünen vitaminler içinde C, B1, B2, B3, B6, B9 ve B12 vitaminleri bulunur. Vücutta depolanmazlar ve tertipli olarak tüketilmeleri icap eder.
Mineraller ek olarak muhtelif vücut fonksiyonları için de gereklidir. İki gruba ayrılırlar: ana mineraller ve yaratı mineraller. Ana mineraller içinde kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum ve klorür bulunur. Yapıt mineraller içinde demir, çinko, bakır, manganez, iyot, selenyum ve florür bulunur.
Su hayat için eğer olmazsa olmazdır. Vücut ağırlığının ortalama %60’ını oluşturur ve muhtelif vücut fonksiyonlarında rol oynar. Gıdaları ve oksijeni hücrelere taşımaya, atık ürünleri vücuttan uzaklaştırmaya ve vücut sıcaklığını düzenlemeye destek sağlar.
III. Besin Kıymeti
Besin kıymeti, bir gıdanın sağlamış olduğu gıda miktarıdır. Bu besinler karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler ve mineralleri ihtiva eder. Bir gıdanın gıda kıymeti, sıhhatli bir rejimi sürdürmek için önemlidir.
Karbonhidratlar vücudun ana enerji deposudur. Ekmek, makarna, pirinç ve patates benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar. Proteinler dokuların inşası ve onarımı için gereklidir. Et, balık, kümes hayvanları, fasulye ve kuruyemiş benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar. Yağlar da vücut için gereklidir sadece ölçülü tüketilmelidirler. Tereyağı, yağlar ve yağlı etler benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar. Vitaminler ve mineraller muhtelif vücut fonksiyonları için gereklidir. Meyveler, sebzeler ve tam tahıllar dahil olmak suretiyle muhtelif yiyeceklerde bulunurlar.
Bir gıdanın gıda kıymeti, gıda içeriğine bakılarak belirlenebilir. Bir gıdanın gıda içinde ne olduğu, gıdanın gıda etiketinde listelenir. Besin etiketi, bir porsiyon gıdadaki kalori, karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve mineral miktarı hakkındaki informasyon sağlar.
Bir gıdanın gıda kıymeti sıhhatli bir rejim sürdürmek için önemlidir. Bütün temel gıdaları elde eden muhtelif yiyecekler yiyerek, sıhhatli kalmak için gerekseme duyduğunuz gıdaları aldığınızdan güvenilir olabilirsiniz.
III. Besin Kıymeti
Besin kıymeti, bir gıdanın içeriğindeki gıda öğelerinin vücudun sağlığı korumak için kullanabileceği miktardır.
Besinler, vücudun muntazam emek harcaması için gerekseme duyduğu maddelerdir. İki gruba ayrılırlar: makro besinler ve mikro besinler.
Makrobesinler vücudun büyük miktarlarda gerekseme duyduğu besinlerdir. Bunlar karbonhidratları, proteinleri ve yağları ihtiva eder.
Mikronutrientler vücudun minik miktarlarda gerekseme duyduğu besinlerdir. Bunlar vitaminler, mineraller ve suyu ihtiva eder.
Bir gıdanın gıda kıymeti, ihtiva ettiği her bir gıda öğesinin miktarına gore belirlenir.
Sıhhatli bir rejimi sürdürmek için gıda kıymeti önemlidir. Sıhhatli bir rejim, vücudun gerekseme duyduğu bütün gıdaları elde eden muhtelif yemekleri ihtiva eder.
Sıhhatli beslenmek kalp hastalığı, nüzul, tip 2 diyabet ve birtakım kanser türleri benzer biçimde kronik rahatsızlıkların önlenmesine destek olabilir.
V. Sıhhatli Beslenme
Sıhhatli beslenme, sıhhatli bir kiloyu korumanıza, kronik rahatsızlık riskini azaltmanıza ve genel esenlik ve refahınızı iyileştirmenize destek olan bir beslenme biçimidir.
Sıhhatli beslenmenin birçok değişik yolu vardır sadece birtakım genel kurallar şunlardır:
- Muhtelif meyve, sebze ve tam tahıllar tüketin
- İşlenmiş gıdaların, şekerli içeceklerin ve sağlıksız yağların tüketimini sınırlamak
- Yağsız protein kaynakları ve azca yağlı süt ürünleri tercih edin
- Dışarıda yiyecek yerken sıhhatli seçimler yapmak
- Tertipli fizyolojik aktivite yapmak
- Stresi tedvir etmek
Sıhhatli beslenme hakkındaki daha çok informasyon edinmek istiyorsanız, size sunulan birçok kaynak var. Doktorunuzla, kayıtlı bir diyetisyenle ya da bir beslenme danışmanıyla konuşabilirsiniz. Ek olarak çevrimiçi ve kütüphanelerde faydalı bilgiler bulabilirsiniz.
Diyetinizde sıhhatli değişimler yapmak zor olabilir, sadece ne olursa olsun buna kıymet. Sıhhatli beslenmek genel esenlik ve refahınızı iyileştirmenize destek olabilir ve ek olarak kalp hastalığı, nüzul, tip 2 diyabet ve birtakım kanser türleri benzer biçimde kronik rahatsızlık riskinizi azaltmanıza destek olabilir.
VI. Besin Grupları
Besin grupları, gıda içeriklerine gore gıdaları kategorilere ayırmanın bir yoludur. Bu, market alışverişi yaparken ya da yemeklerinizi planlarken daha sıhhatli seçimler yapmanıza destek olabilir.
Amerika Ziraat Bakanlığı (USDA), yetişkinlerin her gün aşağıdaki gıda gruplarından muhtelif besinler tüketmesini öneriyor:
- Meyveler
- Sebze
- Tahıllar
- Protein
- Günlük
USDA’nın gıda rehberi piramidi hakkındaki daha çok bilgiyi internet sayfasında bulabilirsiniz.
Ana gıda gruplarına ayrıca, rejiminize dahil etmek isteyebileceğiniz birtakım öteki gıda grupları da vardır:
- Kuruyemişler ve tohumlar
- Sıhhatli yağlar
- Baklagiller
- Deniz ürünleri
- Fermente gıdalar
Bütün bu gıda gruplarından muhtelif yiyecekler yiyerek, sıhhatli kalmak için gerekseme duyduğunuz gıdaları aldığınızdan güvenilir olabilirsiniz.
VII. Vitaminler ve Mineraller
Vitaminler ve mineraller, vücudumuzun muntazam emek harcaması için gerekseme duyduğu temel besinlerdir. Metabolizma, gelişme ve büyüme dahil olmak suretiyle fazlaca muhtelif vücut süreçlerinde yer alırlar.
İki tür vitamin vardır: suda çözünen ve yağda çözünen. Suda çözünen vitaminler vücutta depolanmaz ve tertipli olarak tüketilmelidir. Yağda çözünen vitaminler vücutta daha uzun vakit depolanabilir.
Mineraller hem de iyi esenlik için de gereklidir. Kemik oluşumu, kas kasılması ve sinir iletimi benzer biçimde muhtelif bedensel süreçlerde rol oynarlar.
İhtiyacınız olan vitamin ve mineralleri almanın en iyi yolu, muhtelif meyve, sebze ve tam tahıllar içeren sıhhatli bir rejim uygulamaktır. Birtakım yiyecekler günlük gereksinimlerinizi karşılamanıza destek olabilecek vitamin ve minerallerle güçlendirilmiştir.
Kafi vitamin ya da mineral almadığınız hikayesinde endişeleriniz var ise, doktorunuzla görüşün. Sizin için doğru olan bir vitamin ve mineral takviyesi önerebilirler.
Takviyeler
Takviyeler, yemeklerden yeterince alamadığınız gıdaları rejiminize eklemenin bir yoludur. Muayyen esenlik sorunları olan ya da genel sağlıklarını iyileştirmeye çalışan kişiler için yararlı olabilirler. Sadece, bazıları ilaçlarla ya da öteki esenlik sorunlarıyla etkileşime girebileceğinden, herhangi bir takviye almadan ilkin doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.
Vitaminler, mineraller, bitkiler ve amino asitler dahil olmak suretiyle birçok değişik türde takviye mevcuttur. Her takviye türünün kendine has yararları ve riskleri vardır. Sizin için doğru olan bir takviyeyi kura çekmek ve etiketteki talimatlara gore almak önemlidir.
Takviye almanın en yaygın sebeplerinden bazıları şunlardır:
- Genel esenlik ve refahı iyileştirmek için
- Muayyen bir esenlik durumunu tedavi etmek ya da önlemek
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek için
- Atletik performansı geliştirmek için
- Kg vermek için
Takviyelerin sıhhatli bir diyetin yerine geçmediğini belirtmek önemlidir. Muhtelif sıhhatli yiyecekler yiyecek, ihtiyacınız olan gıdaları almanın en iyi yoludur. Sadece takviyeler, rejiminizdeki boşlukları doldurmanın yararlı bir yolu olabilir.
Bir takviye almayı düşünüyorsanız, ilkin doktorunuzla görüşün. Bir takviyenin sizin için müsait olup olmadığını belirlemenize destek olabilir ve en iyi türü ve dozu önerebilir.
Besin Güvenliği
Besin güvenliği, dünyanın dört bir tarafındaki insanoğlu için büyük bir kaygı deposudur. Besin kaynaklı hastalıklar, hafifçe mide rahatsızlığından hayatı tehdit eden enfeksiyonlara kadar muhtelif semptomlara niçin olabilir. ABD Birleşik Devletleri’nde her sene ortalama 48 milyon bireyin besin kaynaklı hastalıklardan hastalanılmış olduğu ve 3.000 bireyin öldüğü tahmin edilmektedir.
Besin kaynaklı rahatsızlıkları önlemeye destek olmak için yapabileceğiniz birkaç şey vardır. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Yemekleri ellemeden ilkin ve sonrasında ellerinizi iyice sudan geçirin
- Yemekleri müsait sıcaklığa kadar pişirmek
- Yemekleri pişirdikten sonrasında buzdolabına koyun
- Yemekleri doğru halde çözdürmek
- Çapraz bulaşmayı önleme
Bu sıradan ipuçlarını izleyerek kendinizi ve ailenizi besin kaynaklı hastalıklardan koruyabilirsiniz.
S1: Beslenme ile diyetetik arasındaki ayrım nelerdir?
C1: Beslenme, yiyeceklerin vücudumuzu iyi mi etkilediğini inceleyen bir bilim dalıdır. Diyetetik ise beslenme prensiplerinin yemek seçimlerine uygulanmasını inceler.
S2: Üç ana makro gıda maddesi nedir?
C2: Üç ana makro gıda maddesi karbonhidratlar, proteinler ve yağlardır.
S3: Dört ana mikro gıda maddesi nedir?
C3: Dört ana mikro gıda; vitaminler, mineraller, esansiyel yağ asitleri ve sudur.
0 Yorum